Francja przekazuje Ukrainie myśliwce Mirage 2000... „szyte na miarę” uzbrojenie przeciwko F-16?

Prezydent Francji Emmanuel Macron ogłosił 6 czerwca 2024 r., że przekaże Ukrainie francuskie myśliwce Dassault Mirage 2000. Francja dotychczas zachowywała stosunkowo ostrożne stanowisko w kwestii wsparcia wojskowego dla Ukrainy, jednak z uwagi na trwającą intensywną ofensywę rosyjską, najwyraźniej uznała, że konieczne jest zwiększenie pomocy w celu odwrócenia losów wojny.

Francja przekaże myśliwce w wersji ulepszonej Mirage 2000-5F, jednak liczba dostarczonych maszyn nie została ujawniona. Francuskie siły powietrzne dysponują obecnie 26 myśliwcami Mirage 2000-5, które mają zostać w dłuższej perspektywie zastąpione przez samoloty Rafale. Nie jest jeszcze jasne, czy Mirage 2000-5F przeznaczone dla Ukrainy będą sukcesywnie przekazywane po wycofaniu z eksploatacji przez siły powietrzne Francji, czy też zostaną przekazane wcześniej, przed pełnym wprowadzeniem Rafale. Niemniej jednak, oczekuje się, że w dłuższym okresie czasu wszystkie samoloty zostaną przekazane Ukrainie.

Mirage 2000-5F to model ulepszony na przełomie lat 90. XX wieku i początku XXI wieku na bazie Mirage 2000C. W ramach modernizacji całkowicie przebudowano systemy awioniki, w tym radar i systemy walki elektronicznej, co sprawiło, że samolot stał się nowoczesnym myśliwcem. Szczególnie godnym uwagi elementem jest uzbrojenie w pociski powietrze-powietrze MICA. Pociski te potrafią samodzielnie namierzać i niszczyć cele, co pozwala pilotom na prowadzenie ataku z bezpiecznej odległości, unikając bezpośredniego starcia z wrogimi myśliwcami.

Podobne do MICA pociski powietrze-powietrze to m.in. AIM-120 AMRAAM, który będzie montowany na myśliwcach F-16AM przeznaczonych dla ukraińskich sił powietrznych, oraz R-77 RVV-AE, stosowany przez rosyjskie myśliwce Su-35. Jednak MICA ma znacznie mniejsze rozmiary i krótszy zasięg od tych pocisków. Wynika to z dążeń Francji do zastąpienia pocisków krótkiego zasięgu i głównego pocisku dalekiego zasięgu (BVR) jednym typem pocisku – MICA. Ograniczenie liczby typów pocisków pozwala zwiększyć efektywność operacyjną. Taka filozofia projektowania doprowadziła do powstania pocisku MICA, który jednak cechuje się krótkim zasięgiem w roli pocisku BVR, a także słabą zwrotnością jako pocisk krótkiego zasięgu.

W rzeczywistości MICA bywa krytykowany za „krótki zasięg i krótki lont”, co stanowi jeden z argumentów wskazujących na niższe możliwości walki powietrznej Mirage 2000-5 w porównaniu do F-16. Z drugiej strony, MICA posiada dwa rodzaje sensorów do wykrywania wrogich samolotów – radarowy i wykorzystujący obrazowanie termowizyjne, co umożliwia jednoczesne wystrzeliwanie różnych typów pocisków i neutralizowanie zarówno zakłóceń radiowych, jak i zakłóceń podczerwieni. Pod tym względem MICA stanowi charakterystyczną cechę Mirage 2000-5.

Z drugiej strony, Francja w ostatnim czasie znacząco zmieniła swoje dotychczasowe, dość powściągliwe podejście do wsparcia Ukrainy, m.in. deklarując rozważanie wysłania instruktorów wojskowych do tego kraju.

Warto wspomnieć, że Francja wcześniej próbowała odkupić od Zjednoczonych Emiratów Arabskich samoloty Mirage 2000-9 w celu przekazania ich Ukrainie, jednak spotkała się z odmową. Ostatecznie samoloty zostały przekazane Maroku, które było zainteresowane ich zakupem. Jest to przykład rosnącego zapotrzebowania na używane myśliwce.

Mirage 2000 był rozwijany w rywalizacji z F-16 i oczekuje się, że w Ukrainie będzie wykorzystywany do pełnienia różnorodnych zadań, w tym obrony powietrznej, ataków naziemnych i rozpoznania.