Kırım Yarımadası'nı Geri Alma İçin Ukrayna'nın Yeni Stratejisi: Çıkar İşlemi Başlıyor mu?

2024 Temmuz ayı, Ukrayna savaşının seyrini belirleyecek önemli siyasi olaylara sahne oldu. Öncelikle, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) Zirvesi'nde Ukrayna'nın NATO'ya katılımının "geri döndürülemez" olduğu ilk kez resmen ilan edildi. Ayrıca, ABD başkanlık seçiminde Cumhuriyetçi aday eski Başkan Trump, suikast tehdidiyle karşı karşıya kaldı. Eski Başkan Trump'ın "Zelenski yönetimine erken barış için Rusya'ya taviz vermeye zorlaması" iddiasıyla birlikte, onun kazanma olasılığı daha da dikkat çekici hale geldi.

Bunun yanı sıra, ABD Başkanı Biden'ın yeniden adaylık yarışından çekilmesi ve Başkan Yardımcısı Harris'in adaylığını açıklaması da yaşandı. 2024 Kasım ayında yapılacak ABD başkanlık seçiminde, Amerika'nın Ukrayna politikası önemli bir tartışma konusu olacak gibi görünüyor. Bu hızlı değişimler ışığında, Ukrayna savaşının gelecekteki durumunu inceledik.

Temmuz sonlarında Kiev'deki askeri yetkililer, "Bundan sonra sahada ivme (momentum) gerekiyor" dedi. NATO Zirvesi sonuçlarını diplomatik bir başarı olarak değerlendiren Zelenski yönetimi, Ağustos'tan sonra yeni bir askeri hamle yapmaya hazırlanıyor. En büyük hedef, 2014'te yasadışı olarak ilhak edilmesinden bu yana Rusya'nın fiili olarak kontrolü altında olan Kırım Yarımadası. Ukrayna ordusu, 2023 Ağustos sonlarında Kırım Yarımadası'na saldırı başlatmış, ancak son zamanlarda saldırıların boyutunu önemli ölçüde artırdı. Saldırıların "artık yeni bir aşamaya girdiğini" söyleyebiliriz.

Son zamanlarda deniz insansız hava araçları (İHA), füzeler vb. kullanılarak gerçekleştirilen sürekli saldırılar sonucunda Rus ordusunun hava savunma füze ağı büyük ölçüde tahrip edildi. Rus ordusunun gökyüzünü tamamen savunabildiği alanların çok az olduğu bildiriliyor. Karadeniz Filosu, artık Karadeniz'in yanı sıra Azak Denizi'nden de fiilen çekildi. Yarımadayı koruyan kara kuvvetleri de doğu savunmasına yoğunlaştığı için neredeyse kalmadı. Ukrayna ordusu, bu durumu göz önünde bulundurarak Kırım Yarımadası'nı geri almak için "gerçekçi bir plan" hazırladı.

Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Komutanı Valerij Zalužni, Temmuz sonlarında İngiliz basınıyla yaptığı bir röportajda Kırım'ın geri alınması için "gerçekçi bir planlarının olduğunu" doğrudan belirtti. Askeri yetkililere göre, komutanın aklında olan şey, Ukrayna birliklerinin Kırım Yarımadası'na çıkarma yapması. Ukrayna ordusu, Rus ordusunun artık çıkarmayı engelleme yeteneğine sahip olmadığına inanıyor. Ukrayna ordusu, çıkarma operasyonunu başlatırsa, bunun sadece geçici bir geri alma değil, tam teşekküllü bir geri alma operasyonunun başlangıcı olmasını hedefliyor. Bu çıkarma operasyonunun gerçekleştirilmesi, Ukrayna ordusunun 2023 sonbaharında başarısız olan büyük çaplı karşı saldırı operasyonunun ardından ikinci bir karşı saldırı operasyonuna başlamasını sağlayacak.

Öte yandan, Ukrayna savaşının uzun sürmesi nedeniyle Rus ordusunun füze sıkıntısı çektiği ve daha ucuz insansız hava araçları (İHA) saldırılarına yöneldiği yönünde analizler de var. Rus ordusu, İran'dan "Şehid" adlı intihar tipi İHA'ları ithal ederek saldırılarına devam ediyor. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, 3 Ağustos'ta Rus ordusunun bugüne kadar en az 1961 Şehid İHA'sı kullanarak saldırı gerçekleştirdiğini eleştirdi.

Ancak Ukrayna da İHA operasyonlarını güçlendiriyor. Ukrayna Savunma Bakanlığı, bu yıl 16 şirketten yaklaşık 7,9 milyar yen değerinde İHA tedarik edeceğini açıkladı. Ayrıca Zelenski, bu yıl Haziran ayında İHA parçalarının ithalatında gümrük vergilerini kaldırarak daha güçlü İHA'ların geliştirilmesini teşvik etti. Ukrayna'da deniz saldırılarında kullanılacak insansız denizaltıların geliştirilmesi de sürüyor. Ukrayna Devlet Güvenlik Servisi Başkanı, geçen Temmuz ayında Amerikan CNN ile yaptığı bir röportajda, kendi geliştirdikleri insansız denizaltıları kullanarak Kırım Yarımadası ile Rusya'yı birbirine bağlayan köprüye saldırdıklarını belirtti.

Bu insansız denizaltılar "Deniz Bebekleri" olarak adlandırılıyor ve geçen Temmuz ayında Rusya'nın güneyindeki Novorossiysk Deniz Üssü'nde Rus bir çıkarma gemisinin hasar görmesine neden olan saldırı ile Kırım Yarımadası kıyılarında Rus bir tanker saldırıya uğradığında da kullanıldı.

Böylece Ukrayna ordusu, yeni stratejiler ve silah geliştirmelerle Rus ordusuna karşı koyuyor. Ukrayna savaşının gelecekteki seyri, Ukrayna ordusunun Kırım Yarımadası'nı geri almak için yapacağı çıkarma operasyonunun başarılı olup olmamasına ve Rus ordusunun vereceği cevaba bağlı. Rus ordusunun hava savunma ağı zayıflamış ve Kırım Yarımadası savunması savunmasız hale gelmişken, Ukrayna ordusu çıkarma operasyonunda başarılı olabilir mi? Gelecekteki gelişmeleri yakından takip etmek gerekecek.