Tư tưởng Á-Âu của các nhà chiến lược Nga, Cuộc chiến Ukraine do sự thất bại trong ứng phó của Mỹ

Sự khởi đầu của một cuộc chiến tranh luôn trải qua một quá trình phức tạp. Cuộc xâm lược Ukraine của Nga vào ngày 24 tháng 2 năm 2022 cũng không phải là ngoại lệ. Cuộc chiến này không đơn thuần chỉ là do tham vọng cá nhân của Putin. Thay vào đó, có thể xem nó bắt nguồn từ tư tưởng chủ nghĩa Á-Âu đã được tích lũy trong hàng chục năm giữa các trí thức Nga.

Chủ nghĩa Á-Âu là một hệ tư tưởng đề cao việc xây dựng một đế chế khổng lồ lấy Nga làm trung tâm. Nhân vật tiêu biểu của tư tưởng này là Aleksandr Dugin, người đã trình bày tầm nhìn về một đế chế Á-Âu bao trùm một lãnh thổ rộng lớn từ Ireland đến Vladivostok ở Viễn Đông trong cuốn sách "Nền tảng địa chính trị" xuất bản năm 1997. Ông cũng chủ trương kích động xung đột sắc tộc và hỗ trợ các phong trào ly khai để làm suy yếu ảnh hưởng của Mỹ.

Tư tưởng của Dugin dần dần mở rộng ảnh hưởng trong chính phủ và giới tinh hoa quân sự Nga. Putin cũng đánh giá cao Dugin và đã thể hiện ảnh hưởng của ông khi sử dụng cụm từ "Novorossiya" (Nga mới) trong vụ sáp nhập bán đảo Crimea năm 2014. Bản thân Dugin cũng thể hiện lập trường cứng rắn đối với Ukraine. Sau sự kiện Odessa năm 2014, ông không ngần ngại đưa ra những phát ngôn cực đoan như "Ukraine phải biến mất khỏi bản đồ thế giới, được tái thiết hoặc bị tước đoạt".

Như vậy, đằng sau việc lãnh đạo Nga muốn đưa Ukraine vào phạm vi ảnh hưởng của mình là nền tảng tư tưởng chủ nghĩa Á-Âu. Vấn đề là Mỹ đã bỏ qua sự thay đổi đường lối này của Nga.

Nhà khoa học chính trị quốc tế John Mearsheimer đã chỉ ra trong một video trên YouTube vào tháng 3 năm 2022 rằng "Nguyên nhân cơ bản của cuộc chiến Ukraine là chính sách mở rộng NATO về phía đông của Mỹ và phương Tây". Ông cho rằng Mỹ về cơ bản đã đưa Ukraine vào NATO, nhưng Nga coi đây là mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh quốc gia của họ.

Thực tế, Ngoại trưởng Nga Lavrov đã phát biểu vào tháng 1 năm 2022 rằng "Sự mở rộng của NATO về phía đông và một loạt các hành động khiêu khích quân sự liên quan đến Ukraine đã đẩy mối đe dọa đối với Nga lên đến đỉnh điểm". Như vậy, đằng sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga là tư tưởng chủ nghĩa Á-Âu và nỗi lo ngại về sự mở rộng của NATO về phía đông.

Kết quả là, phương Tây đã bỏ qua cách suy nghĩ của các nhà chiến lược Nga và thực hiện những chính sách bị coi là đe dọa nghiêm trọng đến an ninh của họ theo quan điểm của họ. Đó chính là nguyên nhân dẫn đến cuộc chiến Ukraine. Thông qua sự việc này, chúng ta một lần nữa nhận ra rằng sự khác biệt về chiến lược và tư tưởng giữa các quốc gia có thể dẫn đến những xung đột lớn đến mức nào.