Tỷ lệ sinh của Nhật Bản ở mức 1,20, thấp kỷ lục… “Làng phép màu” Nagi, bí quyết vượt qua khủng hoảng suy giảm dân số là gì?

Tỷ lệ sinh của Nhật Bản đang giảm xuống mức nghiêm trọng, và tỷ lệ sinh năm 2023 tại Tokyo được công bố vào ngày 5 vừa qua là 0,99, lần đầu tiên xuống dưới 1 trên toàn quốc. Tỷ lệ sinh trên toàn quốc cũng đạt mức thấp kỷ lục 1,20, vấn đề suy giảm dân số đang trở nên nghiêm trọng hơn.

Một phụ nữ 30 tuổi ở Tokyo lo lắng: “Thật đáng lo ngại. Ngày càng có ít người trẻ tuổi, và nếu số lượng người lao động giảm thì xã hội sẽ vận hành như thế nào?”. Trong khi đó, một người đàn ông 60 tuổi cho biết: “Chúng ta cũng đang gặp khó khăn trong việc sinh sống, việc sinh con lúc này là điều thiếu trách nhiệm”.

Các chuyên gia chỉ ra rằng để duy trì dân số, tỷ lệ sinh cần phải duy trì ở mức tối thiểu 2,07, và cảnh báo rằng việc giải quyết vấn đề suy giảm dân số không thể trì hoãn thêm nữa.

Trong bối cảnh đó, Nagi-chō, thuộc tỉnh Okayama, đang được chú ý như một ví dụ thành công trong việc khắc phục vấn đề suy giảm dân số.

Nagi-chō là một thị trấn miền núi với dân số 5.560 người, có cảnh quan thiên nhiên phong phú. Thị trấn này đã đạt được tỷ lệ sinh gần gấp đôi mức trung bình toàn quốc thông qua những nỗ lực độc lập, và được gọi là “thị trấn kỳ tích”.

Bí quyết của Nagi-chō là gì?

Chìa khóa chính là tạo ra một môi trường thuận lợi để nuôi dạy trẻ em.

Nagi-chō đang triển khai nhiều chính sách hỗ trợ, với trung tâm là “Trường mẫu giáo” (Kodomoen) khai trương vào tháng 4 năm nay.

Có 211 trẻ em từ 0 đến 5 tuổi đang sử dụng trường mẫu giáo này. Phí chăm sóc trẻ em dưới 3 tuổi được áp dụng theo mức thu nhập khác nhau, nhưng chỉ bằng khoảng một nửa so với tiêu chuẩn quốc gia. Trẻ em từ 3 đến 5 tuổi được miễn phí, và nếu có nhu cầu, các gia đình còn được cung cấp dịch vụ “đăng ký tã lót” sử dụng không giới hạn.

Nói cách khác, Nagi-chō đang nỗ lực hết sức để giảm bớt gánh nặng nuôi dạy con cái.

“Tỷ lệ sinh tổng hợp” (gōkei tokushu shussanritsu) của Nagi-chō từng đạt mức cao nhất là 2,95, và gần đây vẫn duy trì ở mức cao 2,21.

Đối với những người không gửi con đến trường mẫu giáo mà ở nhà chăm sóc con cái, Nagi-chō hỗ trợ 15.000 yên/tháng/trẻ. Ngoài ra, thị trấn còn hỗ trợ các khoản tiền khác như tiền mừng sinh nhật 100.000 yên, hỗ trợ học vấn cho học sinh trung học, dịch vụ y tế miễn phí, v.v… để hỗ trợ các bậc phụ huynh.

Những nỗ lực khắc phục suy giảm dân số của Nagi-chō bắt đầu từ 22 năm trước, khi thị trấn này phải đối mặt với nguy cơ “biến mất” khi có những đề xuất “sáp nhập” với các đơn vị hành chính khác.

Vào thời điểm đó, Nagi-chō đã giảm số lượng nhân viên và nghị viên, xem xét lại và tối ưu hóa các dự án công cộng, từ đó tiết kiệm được một khoản chi phí đáng kể và tăng ngân sách cho việc nuôi dạy trẻ em.

Một cư dân 70 tuổi ở Nagi-chō cho biết: “Việc tăng dân số không phải là điều xấu. Tôi muốn thị trấn này trở nên sôi động và hồi sinh như trước đây”.

Tỷ lệ sinh cao của Nagi-chō là kết quả của những nỗ lực nuôi dạy con cái của tất cả các thế hệ.

Ông Inoue Takahiro, thuộc Bộ phận Kế hoạch Thông tin của Nagi-chō nhấn mạnh: “Nếu người trẻ ở lại thị trấn, các cửa hàng, bệnh viện và các cơ sở hạ tầng quan trọng khác cho cuộc sống địa phương sẽ được duy trì. Việc hỗ trợ nuôi dạy trẻ em không chỉ dành cho trẻ em mà còn cần thiết cho người cao tuổi”.

Ví dụ về việc khắc phục suy giảm dân số của Nagi-chō mang ý nghĩa to lớn đối với xã hội Nhật Bản, và có giá trị tham khảo cho các khu vực khác.