Vũ khí laser: Liệu có thay đổi cục diện chiến trường? Nhìn từ những diễn biến mới nhất của Israel và Mỹ

Trong bối cảnh mối đe dọa từ các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa ngày càng gia tăng trong những năm gần đây, vũ khí laser đang thu hút sự chú ý như một phương tiện phòng thủ mới thay thế cho các hệ thống đánh chặn truyền thống. Đặc biệt, Israel và Hoa Kỳ đang nỗ lực phát triển và đẩy nhanh tiến độ triển khai thực tế.

Hệ thống "Iron Beam" của Israel: Yếu tố quan trọng trong việc giảm chi phí và quốc phòng đa lớp

Israel đang tích cực phát triển "Iron Beam", một loại vũ khí laser công suất cao do công ty Rafael Advanced Defense Systems phát triển. Năm 2022, họ đã công bố thành công trong thử nghiệm laser công suất cao, đánh chặn thành công máy bay không người lái và súng cối.

Đặc điểm nổi bật nhất của Iron Beam là chi phí vận hành thấp. Hệ thống tên lửa đánh chặn truyền thống "Iron Dome" mặc dù có tỷ lệ đánh chặn cao nhưng chi phí mỗi quả đạn lên tới hàng chục nghìn đô la. Tuy nhiên, Iron Beam được cho là có thể đạt được hiệu quả đánh chặn tương đương với chỉ vài đô la mỗi quả đạn, giúp giảm đáng kể gánh nặng kinh tế.

Israel định vị Iron Beam như một hệ thống bổ sung cho các hệ thống phòng thủ tên lửa hiện có như Iron Dome, Arrow và David's Sling. Bằng cách kết hợp các hệ thống này, họ hướng tới việc xây dựng một mạng lưới phòng thủ tên lửa đa lớp, nhằm tăng cường khả năng ứng phó với mọi mối đe dọa.

Vũ khí laser của quân đội Hoa Kỳ: Triển khai thực tế và sự phát triển hơn nữa

Hoa Kỳ cũng đang tích cực nỗ lực để đưa vũ khí laser vào sử dụng thực tiễn. Quân đội Hoa Kỳ đã công bố vào năm 2023 rằng họ đã triển khai vũ khí laser năng lượng cao "P-HEL" cho các đơn vị đóng quân ở nước ngoài và đã thành công trong việc phòng thủ trước các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái. Đây là trường hợp đầu tiên quân đội Hoa Kỳ công khai thừa nhận việc triển khai thực tế vũ khí laser, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng.

P-HEL dựa trên hệ thống vũ khí laser LOCUST 20kW do công ty BlueHalo phát triển và được cho là đã bắn hạ máy bay không người lái của đối phương ở Trung Đông.

Quân đội Hoa Kỳ đang phát triển và triển khai nhiều hệ thống vũ khí laser khác nhau ngoài P-HEL. Không quân đang vận hành hệ thống vũ khí laser năng lượng cao để bảo vệ căn cứ, Lục quân đang sử dụng hệ thống vũ khí laser nhỏ gọn, và Hải quân đang vận hành hệ thống vũ khí laser HELIOS 60kW trên tàu khu trục.

Các loại vũ khí laser này không chỉ nhắm mục tiêu vào máy bay không người lái mà còn hướng đến việc đối phó với các mối đe dọa tiên tiến hơn như tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo.

Thử thách và tương lai của vũ khí laser

Vũ khí laser sở hữu nhiều ưu điểm so với các hệ thống vũ khí truyền thống, nhưng cũng tồn tại những thách thức cần khắc phục.

1. Ảnh hưởng của điều kiện thời tiết: Tia laser dễ bị ảnh hưởng bởi mưa, sương mù, khói, và hiệu suất có thể giảm xuống trong điều kiện thời tiết xấu.

2. Tăng công suất và cung cấp điện: Để đối phó với các mối đe dọa tiên tiến, cần có laser công suất cao hơn. Điều này đòi hỏi phải phát triển hệ thống cung cấp điện dung lượng lớn và hệ thống làm mát hiệu quả.

3. Vận hành và bảo trì: Vũ khí laser là một hệ thống phức tạp, đòi hỏi kỹ thuật và kiến thức chuyên môn cao để vận hành và bảo trì.

Việc khắc phục những thách thức này sẽ giúp vũ khí laser có tiềm năng thay đổi đáng kể tương lai chiến trường. Không chỉ là một phương tiện đối phó hiệu quả với các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa, mà còn được kỳ vọng sẽ được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác, chẳng hạn như hộ tống máy bay chiến đấu và phòng không cho tàu chiến.

Trong tương lai, với sự tiến bộ của công nghệ, vũ khí laser sẽ trở nên hiệu quả và thiết thực hơn, chắc chắn sẽ tác động lớn đến chiến lược quân sự và phát triển vũ khí.

Ảnh hưởng đến Nhật Bản

Nhật Bản cũng đang nỗ lực trong nghiên cứu và phát triển công nghệ laser, Cơ quan kỹ thuật quốc phòng đang tiến hành nghiên cứu hệ thống laser công suất cao nhằm mục đích trang bị trong tương lai.

Trong bối cảnh quân sự hóa của các nước láng giềng đang gia tăng, Nhật Bản cần phải xem xét việc áp dụng các công nghệ quốc phòng mới như vũ khí laser.