Taxi bay, có thể đến Tokyo chỉ trong 7 phút vào năm 2026?

Hình ảnh những chiếc máy bay lượn trên bầu trời những thành phố lớn trên thế giới, phớt lờ tình trạng tắc nghẽn giao thông bên dưới, có lẽ là hình ảnh tương lai mà con người đã mong đợi từ lâu. Và dường như những dự đoán về tương lai đó sắp trở thành hiện thực tại Dubai, New York và nhiều nơi khác. Tại Anh, Bộ Giao thông gần đây đã công bố Kế hoạch hành động về Tương lai của ngành Hàng không (Future of Flight action plan), đặt mục tiêu đưa vào vận hành các máy bay cất hạ cánh thẳng đứng điện (eVTOL), hay còn gọi là "taxi bay", ngay tại London sớm nhất là sau 2 năm nữa.

Một số ý kiến cho rằng hình dạng của những chiếc taxi bay này sẽ giống như máy bay không người lái (drone). Trong 15 năm qua, drone sử dụng động cơ cánh quạt đã chuyển mình từ một món đồ chơi không ổn định và hay gặp sự cố sang một thiết bị có khả năng vận chuyển hàng hóa đến những vùng sâu vùng xa và hiển thị hình ảnh trên không. Tất cả những điều này là nhờ vào sự phát triển của pin lithium-ion, động cơ điện và phần mềm.

Joby Aviation, một công ty có trụ sở tại California, Mỹ, là một trong những doanh nghiệp đang tận dụng công nghệ mới để phát triển eVTOL. eVTOL của Joby Aviation được trang bị 6 động cơ điện và cánh quạt có thể điều chỉnh hướng, đạt tốc độ tối đa khoảng 320 km/h. Với một lần sạc đầy, máy bay có thể bay được khoảng 160 km và chở tối đa 4 người. Hiện tại, việc điều khiển vẫn do phi công đảm nhiệm. Do không thải ra khí thải, nên lượng khí CO2 mà eVTOL thải ra thấp hơn nhiều so với ô tô truyền thống. Hơn nữa, máy bay có thể bay trên trời gần như không gây ra tiếng ồn. Guy Norris, Tổng biên tập của tạp chí "Aviation Week" chuyên về hàng không, vũ trụ và quốc phòng, đã kiểm tra mẫu thử nghiệm và nhận xét: "Nó phát ra tiếng ồn rất nhỏ, gần như không nghe thấy được".

Trung Quốc, quốc gia đang khẳng định vị thế của mình trên toàn cầu trong lĩnh vực xe điện (EV), cũng đang tạo ra những công nghệ mới trong lĩnh vực taxi bay. EHang, một nhà sản xuất drone của Trung Quốc, đã nhận được "Giấy chứng nhận kiểu loại" (Type Certification) từ Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc (CAAC) vào năm 2023 cho taxi bay do công ty này phát triển. Hiện tại, EHang đã nhận được đơn đặt hàng 100 chiếc để phục vụ du lịch và tuyến đường thường xuyên giữa thành phố Hợp Phì (Hefei), tỉnh An Huy. Công ty này cũng đang bắt tay vào phát triển hệ thống điều khiển tự động cho taxi bay.

Vertical Aerospace là một công ty tiên phong trong lĩnh vực eVTOL tại Anh, có trụ sở chính tại Bristol. Công ty này đã nhận được khoản tài trợ 37 triệu bảng Anh (khoảng 7,4 tỷ yên Nhật) từ chính phủ Anh để hoàn thiện eVTOL 5 chỗ ngồi và đã nhận được sự chấp thuận về thiết kế từ Cơ quan Hàng không Dân dụng Anh. Dự kiến, vào năm 2026, công ty sẽ bắt đầu thử nghiệm bay tại London. Hiện tại, địa điểm hạ cánh - "vertiport" (cảng hàng không thẳng đứng) - đang được lựa chọn. "Có một số công ty đang xem xét các tầng thượng của tòa nhà tại trung tâm London làm vertiport", Will Nathan, người phát ngôn của Vertical Aerospace, cho biết.

Tháng 11 năm 2023, Joby Aviation đã thực hiện thành công chuyến bay thử nghiệm từ Manhattan, New York đến Sân bay Quốc tế John F. Kennedy. Theo công ty, chuyến bay này đã rút ngắn thời gian di chuyển từ khoảng 1 giờ bằng taxi xuống còn 7 phút. Dự kiến, vào năm 2025, công ty sẽ bắt đầu vận hành thương mại lần đầu tiên. Ngoài ra, Joby Aviation cũng đã ký kết hợp đồng độc quyền 6 năm với Cơ quan Giao thông Đường bộ Dubai, với mục tiêu bắt đầu cung cấp dịch vụ vào năm 2026.

Tại Nhật Bản, "taxi bay" dự kiến sẽ được công bố tại Triển lãm Thế giới Osaka Kansai năm 2025. Việc tổ chức Triển lãm Thế giới có thể sẽ thúc đẩy quá trình hiện thực hóa "taxi bay" tại Nhật Bản.

"Taxi bay" là một phương tiện giao thông mang tính đột phá, có khả năng di chuyển quãng đường dài trong thời gian ngắn và có khả năng thay đổi diện mạo của các thành phố trong tương lai. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần giải quyết, chẳng hạn như vấn đề an toàn và giá cả. Tương lai của "taxi bay" sẽ phát triển như thế nào vẫn là một câu hỏi đáng được quan tâm.