Quỹ bán dẫn 7,4 nghìn tỷ Yên của Trung Quốc, khủng hoảng và cơ hội cho Nhật Bản - Tương lai của các doanh nghiệp Nhật Bản?

Vào cuối tháng 5, Trung Quốc đã rót khoảng 7,4 nghìn tỷ Yên vào các quỹ quốc gia. Mục tiêu được cho là phát triển công nghệ sản xuất chip bán dẫn tiên tiến. Nếu nhớ lại sự kiện vào mùa hè năm 2023, Huawei của Trung Quốc đã công bố chiếc điện thoại thông minh mới "Mate 60 Pro" được trang bị chip 7 nanomet, gây chấn động toàn cầu, thì có thể thấy các biện pháp trừng phạt của chính quyền Tổng thống Biden đối với Trung Quốc chưa đạt được hiệu quả như mong đợi. Huawei dự kiến ​​sẽ ra mắt điện thoại thông minh mới vào mùa thu năm 2024. Ngoài ra, chính phủ Trung Quốc cũng đã chỉ đạo các nhà sản xuất ô tô phải sử dụng 25% linh kiện bán dẫn trong nước cho xe hơi. Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc, các doanh nghiệp Nhật Bản nên có lập trường như thế nào?

Điện thoại thông minh mới của Huawei dự kiến ​​sẽ được ra mắt vào mùa thu. Mỹ và Trung Quốc đang cạnh tranh khốc liệt trong lĩnh vực bán dẫn. Trong cuộc cạnh tranh giành quyền bá chủ giữa Mỹ và Trung Quốc, Mỹ đã tăng cường mạng lưới bao vây Trung Quốc nhằm kiềm chế sự phát triển ngành công nghiệp bán dẫn của nước này. Đáp lại, Trung Quốc đã sử dụng mọi biện pháp để vượt qua vòng vây và thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. Cuộc chiến bán dẫn Mỹ - Trung đang trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết trong các lĩnh vực tiên tiến.

Tháng 1 năm 2017, Nhà Trắng đã công bố một báo cáo về ngành công nghiệp bán dẫn. Trong báo cáo, Nhà Trắng đã nêu rõ rằng "Trung Quốc đang nhắm mục tiêu trở thành cường quốc hàng đầu thế giới trong lĩnh vực bán dẫn" và "sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn Trung Quốc đang đe dọa đến an ninh quốc gia của Mỹ". Kể từ đó, Mỹ đã tăng cường các chính sách kiềm chế sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn Trung Quốc trên cả hai phương diện phần cứng và phần mềm.

Ngược lại, Trung Quốc đang nhanh chóng mở rộng chính sách công nghiệp trong lĩnh vực bán dẫn để đối phó với việc Mỹ thắt chặt vòng vây. Trung Quốc đã tăng cường chính sách trợ cấp và đẩy nhanh việc nội địa hóa chuỗi cung ứng bán dẫn. Nghiên cứu và phát triển liên quan đến "sản xuất chip-let" - kết hợp nhiều chip để tăng hiệu suất - cũng đang được đẩy nhanh.

Trong bối cảnh cuộc chiến Mỹ - Trung đang leo thang, các công ty bán dẫn trên thế giới đang có xu hướng ưu tiên đầu tư trực tiếp vào Nhật Bản. Điều quan trọng là các công ty cung cấp linh kiện bán dẫn, thiết bị sản xuất, v.v. tập trung tại Nhật Bản. Việc ngày càng nhiều doanh nghiệp trên thế giới coi trọng Nhật Bản trong ngành công nghiệp bán dẫn sẽ là yếu tố thiết yếu để phục hồi năng lực cạnh tranh kinh tế của Nhật Bản trong dài hạn.

Gần đây, chính phủ Nhật Bản đã tăng cường hỗ trợ cho việc phát triển và thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn của Nhật Bản. Ngày 29 tháng 8 năm 2023, Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nishimura (西村経済産業大臣) trong cuộc họp báo sau cuộc họp nội các đã tuyên bố rằng để tăng cường năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp bán dẫn Nhật Bản, chính phủ sẽ củng cố nền tảng công nghệ sản xuất bán dẫn thông qua việc mở rộng đầu tư cho "Rapidus" và mở rộng siêu máy tính AI của "ABCI (Viện Nghiên cứu Công nghiệp Tổng hợp)", đồng thời sẽ đảm bảo chuỗi cung ứng toàn cầu trong lĩnh vực bán dẫn thế hệ tiếp theo.

Ngoài ra, chính phủ Nhật Bản cũng bày tỏ sự cảnh giác đối với quỹ bán dẫn của Trung Quốc và nhấn mạnh rằng các doanh nghiệp Nhật Bản cần thận trọng với rủi ro an ninh khi tham gia vào ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc.

Nhật Bản sở hữu năng lực cạnh tranh cao về vật liệu, thiết bị và công nghệ sản xuất bán dẫn, nhưng gần đây đang gặp khó khăn do sự tăng trưởng nhanh chóng của Trung Quốc và việc Mỹ phong tỏa công nghệ. Các doanh nghiệp Nhật Bản cần giảm bớt sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc và duy trì năng lực cạnh tranh thông qua phát triển công nghệ và đầu tư.

Cuộc cạnh tranh giành quyền bá chủ giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng gay gắt khiến Nhật Bản phải đối mặt với những lựa chọn khó khăn trong lĩnh vực bán dẫn. Tuy nhiên, Nhật Bản có thể tạo ra những cơ hội mới dựa trên kinh nghiệm và chuyên môn đã tích lũy được trong lĩnh vực linh kiện, thiết bị và công nghệ sản xuất bán dẫn. Các doanh nghiệp Nhật Bản cần phải đổi mới và hợp tác để khai phá tương lai mới trong bối cảnh cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc.