Sự nghịch lý khi các biện pháp trừng phạt của Mỹ thúc đẩy sự tự chủ công nghệ của Trung Quốc: Trung Quốc tăng sản lượng chip bán dẫn nhờ phát triển công nghệ nội địa

Kể từ năm 2022, sau khi áp dụng các biện pháp hạn chế xuất khẩu chip sang Trung Quốc, Mỹ đang tăng cường cả mức độ và phạm vi gây áp lực lên Trung Quốc. Vào tháng 5 năm nay, Mỹ đã công bố kế hoạch tăng thuế đối với các loại chip cũ (chip thế hệ cũ) từ 25% lên 50%, đồng thời đang xem xét áp dụng các biện pháp trừng phạt bổ sung đối với các công nghệ chip tiên tiến như GAA (Cổng bao quanh tất cả) và HBM (Bộ nhớ băng thông cao). Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng các biện pháp trừng phạt của Mỹ đang tạo ra "nghịch lý trừng phạt", thúc đẩy Trung Quốc tự chủ về công nghệ.

Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế - Tài chính Trung Quốc, Jeon Byeong-seo, chỉ ra rằng: "Cần phải chú ý đến việc xuất khẩu chip của Trung Quốc không chỉ tăng về giá trị mà còn tăng cả về số lượng kể từ cuối năm ngoái". Vào cuối năm 2022, Mỹ đã yêu cầu tất cả các kỹ sư sửa chữa thiết bị bán dẫn rút khỏi Trung Quốc. Điều này đã khiến các nhà máy sản xuất chip của Trung Quốc tạm thời gặp khó khăn trong việc hoạt động bình thường. Tuy nhiên, sự gia tăng sản lượng chip gần đây cho thấy các nhà máy sản xuất chip trong nước Trung Quốc đang hoạt động trở lại. Viện trưởng Jeon giải thích: "Trước đây, Trung Quốc phụ thuộc vào kỹ thuật của các kỹ sư Mỹ, nhưng hiện tại có vẻ như họ đã tự trang bị được kỹ thuật lắp đặt thiết bị".

Một số ý kiến cũng cho rằng, bất chấp các biện pháp trừng phạt của Mỹ, các loại chip tiên tiến vẫn đang được chuyển sang Trung Quốc thông qua các nước thứ ba. Tháng 8/2022, Mỹ đã cấm xuất khẩu các loại chip AI hiệu năng cao như A100 và H100 của Nvidia, nhưng Trung Quốc được cho là vẫn đang thu thập các loại chip tiên tiến này thông qua các kênh gián tiếp như thị trường buôn lậu. Mới đây, tờ South China Morning Post (SCMP) của Hồng Kông đưa tin: "Thị trường nhập lậu các chip AI như A100 và H100 của Nvidia đang phát triển nhanh chóng tại Trung Quốc". Ông Oh Jeong-hyeok, nhà nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Chính sách Kinh tế đối ngoại, phân tích: "Các doanh nghiệp Trung Quốc đã thiết lập nhiều kênh không chính thức để có được các chip AI tiên tiến, chẳng hạn như ký hợp đồng thuê với các nhà cung cấp dịch vụ đám mây bên ngoài hoặc mua thông qua các công ty con".

Một số ý kiến cũng cho rằng các biện pháp mà Mỹ đưa ra gần đây, như tăng thuế, đang thiếu hiệu quả. Bởi vì thời điểm tăng thuế đối với các loại chip phổ dụng là sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào năm 2025, đồng thời đây chỉ là mệnh lệnh hành chính, chính phủ có thể đảo ngược bất cứ lúc nào.