Lịch sử xung đột Israel-Palestine và bế tắc đàm phán ngừng bắn

Cuộc chiến giữa Israel và tổ chức vũ trang Hồi giáo Hamas ở Dải Gaza, Palestine đang leo thang trong thời gian gần đây. Hamas đã thực hiện một cuộc tấn công quy mô lớn vào Israel, gây ra sự sốc, và để đáp trả, quân đội Israel đã tăng cường các cuộc không kích vào Dải Gaza. Hamas cũng liên tục phóng nhiều quả rocket vào Israel, dẫn đến số thương vong ngày càng tăng ở cả hai bên.

Vậy tại sao Israel và Palestine lại liên tục lặp lại lịch sử đối đầu đẫm máu này? Nguyên nhân bắt nguồn từ sự xung đột kéo dài hơn 2000 năm giữa người Do Thái và người Ả Rập.

Vào thế kỷ 19, phong trào chủ nghĩa phục quốc Zionism nổi lên trong cộng đồng người Do Thái, với mục tiêu trở về vùng đất Palestine, nơi từng là vương quốc cổ đại của họ, để lập nên một quốc gia riêng. Trong Thế chiến thứ nhất, Anh đã hứa hẹn ủng hộ việc thành lập một quốc gia Do Thái, nhưng đồng thời cũng hứa hẹn với người Ả Rập rằng họ sẽ được độc lập nếu chống lại Đế chế Ottoman. Sau vụ thảm sát người Do Thái (Holocaust) bởi Đức Quốc xã, người Do Thái càng khát khao có một nơi định cư vĩnh viễn.

Năm 1948, sự kiện Israel tuyên bố thành lập quốc gia đã khiến cho sự xung đột giữa người Ả Rập và người Do Thái trở nên gay gắt hơn. Khoảng 700.000 người Palestine bị trục xuất khỏi quê hương, và hiện nay họ đang sinh sống tại Bờ Tây và Dải Gaza dưới sự kiểm soát của Israel. Đặc biệt, Gaza với diện tích chỉ bằng một hòn đảo nhỏ, lại phải gánh chịu 2 triệu dân, khiến nơi đây trở thành một 'nhà tù không có cửa sổ trời' với điều kiện sống vô cùng khắc nghiệt.

Năm 2000, chính trị gia cánh hữu Israel Ariel Sharon đã bước chân vào khu vực linh thiêng của người Hồi giáo, gây ra sự xung đột và làm tan vỡ hy vọng hòa bình được vun đắp bởi Hiệp định Oslo. Bên trong Palestine, sau cái chết của lãnh đạo ôn hòa Arafat, Hamas đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2006, khiến các thế lực cực đoan ngày càng có ảnh hưởng lớn hơn. Hamas sau đó đã kiểm soát Dải Gaza, trong khi Bờ Tây vẫn do lực lượng Fatah, những người duy trì đàm phán hòa bình với Israel, cai quản.

Để giải quyết vấn đề này, sự hợp tác của cộng đồng quốc tế là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của các tổ chức vận động hành lang của người Do Thái tại Mỹ, và việc Mỹ viện trợ quân sự cho Israel với số tiền khổng lồ, nên vấn đề Palestine không được ưu tiên, thay vào đó, thỏa thuận hạt nhân Iran mới là ưu tiên hàng đầu. Mặt khác, cũng có những dấu hiệu thay đổi khi các quốc gia Ả Rập như UAE và Bahrain đang thiết lập hoặc đang có ý định thiết lập quan hệ ngoại giao với Israel.

Tuy nhiên, rất nhiều người tị nạn Palestine vẫn đang sống trong cảnh thiếu thốn cơ bản nhất. Để giải quyết vấn đề này, sự nhượng bộ từ cả Israel và Palestine là điều cần thiết. Hiện tại, các cuộc đàm phán ngừng bắn đang bế tắc, nhưng cuối cùng, giải pháp hai nhà nước công bằng cần được thiết lập. Đó là lý do tại sao cộng đồng quốc tế cần phải duy trì sự quan tâm và tích cực can thiệp vào vấn đề này.