Szczyt G7, dyskusje nad odblokowaniem aktywów Rosji w poszukiwaniu rozwiązania

W dniach od 23 do 25 maja 2024 r. w Stresze we Włoszech odbył się szczyt G7, podczas którego toczyły się ożywione dyskusje na temat możliwości zniesienia zamrożenia aktywów rosyjskich w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę. Państwa członkowskie G7 poszukiwały sposobów na wykorzystanie zamrożonych aktywów Rosji do odbudowy Ukrainy, jednak nie doszły do porozumienia w kwestii konkretnych metod realizacji.

Tuż przed szczytem Unia Europejska (UE) opracowała własny, niezależny plan. Biorąc pod uwagę, że zamrożone w krajach UE aktywa rosyjskie stanowią 2/3 wszystkich zamrożonych aktywów, UE postanowiła nie wykorzystywać samych zamrożonych aktywów, a jedynie ich dochody z zarządzania. Oczekuje się, że przyniesie to roczne dochody w wysokości około 3 mld euro (około 500 mld KRW).

Jednak szacuje się, że odbudowa Ukrainy po poniesionych w wyniku rosyjskiej inwazji stratach będzie wymagała w ciągu najbliższych 10 lat 486 mld dolarów (około 62 bln KRW), co oznacza, że dochody z zarządzania zamrożonymi aktywami są zupełnie niewystarczające.

W związku z tym Stany Zjednoczone zaproponowały emisję obligacji lub zaciągnięcie pożyczki z wykorzystaniem przyszłych odsetek od zamrożonych aktywów. Biorąc pod uwagę, że wartość zamrożonych przez Zachód aktywów rosyjskich wynosi łącznie 300 mld dolarów (około 380 bln KRW), zastosowanie tej metody mogłoby zwiększyć fundusze na wsparcie Ukrainy do poziomu 50 mld dolarów.

Jednak wdrożenie tego rozwiązania wymagałoby utrzymania zamrożenia aktywów rosyjskich przez długi okres czasu, co rodzi obawy o potencjalne naruszenie prawa międzynarodowego, np. w zakresie zapewnienia prawa własności. Ponadto może to prowadzić do zmniejszenia rezerw walutowych niektórych krajów i negatywnie wpłynąć na międzynarodowy przepływ kapitału.

W wspólnym oświadczeniu G7 wyrażono zadowolenie z decyzji UE i zadeklarowano kontynuację rozmów w celu przedstawienia na planowanym na czerwiec szczycie G7 różnych opcji wsparcia Ukrainy. Oczekuje się, że ostatecznie przyjęty zostanie albo plan UE jako podstawa, albo kompromisowe rozwiązanie łączące plan UE i USA. W każdym przypadku, biorąc pod uwagę niewielką skalę zamrożonych przez Japonię aktywów rosyjskich, rola Japonii w tych dyskusjach będzie prawdopodobnie niewielka.

Z drugiej strony, w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę Rosja została objęta surowymi sankcjami gospodarczymi, co doprowadziło do zdecydowanych działań w zakresie zamrożenia aktywów. Zgodnie z informacjami rządu Japonii, zamrożone zostały aktywa rosyjskiego banku centralnego w japońskich jenach o wartości około 3,8 bln KRW.

Zamrożone aktywa zostały pozbawione możliwości swobodnego dysponowania przez rosyjski bank centralny, co uniemożliwia ich zarządzanie na rynku lub wypłatę. Jest to element międzynarodowych sankcji gospodarczych mających na celu uniemożliwienie Rosji finansowania inwazji na Ukrainę.

W wyniku sankcji doszło do znacznego spadku wartości rubla, co zmusiło rosyjski bank centralny do podjęcia działań obronnych, w tym podniesienia stopy procentowej z 9,5% do 20% oraz nałożenia na firmy eksportowe obowiązku sprzedaży walut obcych. Chociaż rosyjski bank centralny podejmuje zdecydowane kroki, eksperci uważają, że sankcje mają znaczący wpływ na rosyjską gospodarkę.

W obliczu poważnych problemów gospodarczych Rosji, spowodowanych sankcjami, oczekuje się, że społeczność międzynarodowa będzie kontynuować wsparcie dla odbudowy Ukrainy. Odbudowa Ukrainy nie powinna ograniczać się jedynie do naprawy zniszczonych budynków i infrastruktury, ale powinna być postrzegana jako długoterminowa inwestycja w przyszłość, obejmująca m.in. transformację energetyczną w kierunku zielonej energii, innowacje cyfrowe i budowę inkluzywnej gospodarki.

Chociaż na szczycie G7 nie udało się wypracować kompleksowego rozwiązania w zakresie wsparcia odbudowy Ukrainy, oczekuje się, że społeczność międzynarodowa będzie nadal poszukiwać rozwiązań i łączyć siły. Stanowi to solidny fundament dla zakończenia bezprawnej agresji Rosji i budowy pokoju na świecie.