2024 yılı 23-25 Mayıs tarihleri ​​arasında İtalya'nın Stresa kentinde düzenlenen G7 Zirvesi'nde, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırısıyla ilgili olarak Rus varlıklarının dondurulması konusunda yoğun tartışmalar yaşandı. G7 üyesi ülkeler, dondurulmuş Rus varlıklarını çözerek Ukrayna'nın yeniden inşasında kullanma yollarını aradılar ancak bu konuda somut bir uygulama konusunda anlaşmaya varamazlar.

Avrupa Birliği (AB), toplantıdan hemen önce kendi ayrı planını oluşturdu. AB üyesi ülkelerde dondurulmuş Rus varlıkları, dondurulmuş tüm varlıkların üçte ikisini oluştururken, AB dondurulmuş varlıkları doğrudan kullanmak yerine yalnızca operasyonel karları kullanma politikasını benimsedi. Bu sayede yılda yaklaşık 3 milyar avro (yaklaşık 500 milyar TL) gelir elde etmesi bekleniyor.

Ancak Rusya'nın saldırısının Ukrayna'ya verdiği zararın onarımının önümüzdeki 10 yıl içinde 486 milyar dolar (yaklaşık 62 trilyon TL) olacağı tahmin ediliyor, bu nedenle dondurulmuş varlıkların operasyonel karı bunun için yeterli değil.

Bu konuda ABD, dondurulmuş varlıkların gelecekteki faizini teminat göstererek tahvil ihraç etme veya borç alma yöntemini önerdi. Batı tarafından dondurulan Rus varlıklarının toplam miktarı 300 milyar dolar (yaklaşık 380 trilyon TL) olduğu için, bu yöntem uygulanırsa Ukrayna'ya destek fonu 50 milyar dolara kadar artabilir.

Ancak bu planı uygulamaya koymak için Rus varlıklarının oldukça uzun bir süre boyunca dondurulması gerekecek, bu da mülkiyet hakkının sağlanması gibi yönlerde uluslararası hukuka aykırı olma endişelerini gündeme getiriyor. Ayrıca bazı ülkelerin döviz rezervlerinin azalmasına yol açarak uluslararası fon akışına da olumsuz etki edebilir.

G7 ortak bildirgesinde AB'nin kararı memnuniyetle karşılanırken, Haziran ayında yapılacak G7 Zirvesi'nde Ukrayna'ya destek yöntemleri konusunda seçim seçenekleri sunulabilmesi için görüşmelere devam edilmesine karar verildi. Sonuç olarak, AB'nin planı temel alınacak veya AB ve ABD planlarının birleştirilmiş bir versiyonu hazırlanacak gibi görünüyor. Her durumda, Japonya'nın dondurduğu Rus varlıklarının miktarı çok fazla olmadığı için bu görüşmelerde Japonya'nın rolünün sınırlı olması bekleniyor.

Öte yandan, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırısı sırasında ağır ekonomik yaptırımlar uygulanmış ve sert bir varlık dondurma tedbiri alınmıştı. Japonya hükümetine göre, Rus Merkez Bankası'nın Japonya'da sahip olduğu yaklaşık 3,8 trilyon yen (yaklaşık 3,8 trilyon TL) tutarındaki döviz varlığı dondurulmuş durumda.

Dondurulmuş varlıklar, Rus Merkez Bankası'nın serbestçe elden çıkarılmasını kısıtlamakta, böylece piyasada işlem görmelerini veya çekilmelerini engellemektedir. Bu, uluslararası toplumun ekonomik yaptırım önlemi olup, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırısını finanse etmesini önlemek amacıyla uygulanmıştır.

Yaptırımlar nedeniyle Rus rublesi değer kaybetince, Rus Merkez Bankası, rubleyi korumak amacıyla faiz oranlarını %9,5'ten %20'ye çıkararak sert bir önlem aldı. Ayrıca ihracatçı firmaların döviz satışını zorunlu kılarak sert tedbirler uyguluyor ancak uzmanlar yaptırımların etkilerinin oldukça büyük olduğunu söylüyor.

Yaptırımlar nedeniyle Rus ekonomisi büyük darbe alırken, Ukrayna'nın yeniden inşası için uluslararası toplumun desteğinin devam etmesi bekleniyor. Ukrayna'nın yeniden inşası, yıkılmış binalar ve altyapının onarımıyla sınırlı olmamalı, yeşil enerjiye geçiş, dijital dönüşüm ve kapsayıcı bir ekonomi oluşturma gibi geleceğe yönelik uzun vadeli yatırımlar perspektifinden ele alınmalıdır.

Bu G7 Zirvesi'nde Ukrayna'nın yeniden inşasına destek için yeterli önlemler alınmasa da, uluslararası toplumun bu konuda çözüm arayarak birlik içinde hareket etmesi bekleniyor. Rusya'nın anormal saldırısının son bulması ve barışçıl bir dünyanın inşası için bu, sağlam bir adım olacaktır.