Niska samowystarczalność żywnościowa Japonii i sposoby jej rozwiązania

W Japonii co roku, gdy publikowane są dane dotyczące wskaźnika samowystarczalności żywnościowej, pojawiają się głosy niepokoju i krytyki dotyczące jego niskich wyników. W 2021 roku całkowity wskaźnik samowystarczalności żywnościowej wyniósł 38% w przeliczeniu na kalorie i 63% w przeliczeniu na wartość produkcji, co jest znacznie poniżej poziomu innych głównych krajów rozwiniętych na świecie. Niski wskaźnik samowystarczalności żywnościowej oznacza dużą zależność od importu z zagranicy, co z kolei może prowadzić do poważnych problemów w przypadku kryzysu żywnościowego.

Głównymi przyczynami niskiego wskaźnika samowystarczalności żywnościowej w Japonii są gwałtowne zmiany w nawykach żywieniowych, zmniejszenie liczby ludności pracującej w rolnictwie oraz porzucanie gruntów uprawnych. Po wojnie, w wyniku szybkiej industrializacji i zachodnioeuropeizacji, zmniejszyło się spożycie ryżu, będącego głównym produktem żywnościowym, a wzrosło zapotrzebowanie na mięso, pieczywo i inne produkty. Jednakże pasza niezbędna do produkcji mięsa jest w dużej mierze importowana, co skutkuje bardzo niskim wskaźnikiem samowystarczalności w sektorze hodowlanym. Ponadto starzenie się społeczeństwa i w konsekwencji zmniejszenie liczby ludności wiejskiej oraz porzucanie gruntów uprawnych również są uważane za główne przyczyny spadku wskaźnika samowystarczalności.

Aby zaradzić tej sytuacji, rząd i rolnicy podejmują różne działania. Po pierwsze, poszukuje się sposobów na zwiększenie produktywności i efektywności poprzez wykorzystanie technologii rolnictwa precyzyjnego. Celem jest rozwiązanie problemu braku siły roboczej oraz zwiększenie plonów na jednostkę powierzchni poprzez zastosowanie zaawansowanych technologii, takich jak czujniki IoT, drony i sztuczna inteligencja. Po drugie, podejmowane są działania na rzecz promowania korzystania z krajowych produktów rolnych i dywersyfikacji produkcji krajowej. Rząd promuje wykorzystanie krajowej mąki pszennej i ryżu w produktach spożywczych, a także zapewnia wsparcie finansowe, aby stymulować produkcję krajową. Po trzecie, dąży się do zwiększenia efektywnego wykorzystania żywności poprzez ograniczenie strat i marnotrawstwa żywności. Co roku marnuje się ogromne ilości żywności, a jej ograniczenie pozwoliłoby na znaczne oszczędności. Na koniec, promuje się rozwój turystyki wiejskiej, agroturystyki itp., aby zwiększyć atrakcyjność rolnictwa i obszarów wiejskich, a tym samym zwiększyć dochody rolników.

Oprócz tego, ostatnio podejmowane są również działania na rzecz zwiększenia eksportu japońskich produktów rolnych poprzez ekspansję na rynki zagraniczne. Należy jednak pamiętać, że dążenie wyłącznie do zwiększenia wskaźnika samowystarczalności żywnościowej może prowadzić do utraty korzyści płynących z międzynarodowego podziału pracy i handlu, dlatego też konieczne jest zachowanie odpowiedniej równowagi. Ostatecznie najważniejsze jest stworzenie zrównoważonego systemu produkcji żywności dostosowanego do realiów Japonii, co pozwoli na zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego kraju.