CEO Intel bị sa thải: Sự thật về sự sụp đổ của người khổng lồ và con đường hồi sinh ngành công nghiệp bán dẫn Nhật Bản

Từng là ông vua của ngành công nghiệp bán dẫn, Intel hiện đang gặp khó khăn. Ba quý liên tiếp báo lỗ ròng từ quý 7-9/2024, và ngày 1/12, CEO Pat Gelsinger đã bị sa thải trên thực tế. Sự suy tàn của người khổng lồ này tượng trưng cho sự thay đổi chóng mặt của cấu trúc ngành công nghiệp bán dẫn, đồng thời tiềm ẩn khả năng hồi sinh ngành công nghiệp bán dẫn Nhật Bản.

Nguyên nhân sụt giảm của Intel: Bám chặt vào mô hình tích hợp theo chiều dọc và chậm thích ứng với sự chuyển đổi sang AI

Nguyên nhân suy thoái của Intel nằm ở mô hình "tích hợp theo chiều dọc" mà công ty này đã duy trì trong nhiều năm. Mô hình này, bao gồm toàn bộ quy trình từ lập kế hoạch, thiết kế đến sản xuất, từng là nguồn gốc sức mạnh cạnh tranh. Tuy nhiên, với sự phổ biến của điện thoại thông minh và sự nổi lên của công nghệ AI, "phân công theo chiều ngang" đã trở thành xu hướng chính trong ngành công nghiệp bán dẫn.

Phân công theo chiều ngang là mô hình kinh doanh phân chia các công đoạn như thiết kế, sản xuất, lắp ráp cho các công ty chuyên môn. Các công ty chuyên sản xuất, được gọi là các nhà máy đúc (foundry), như TSMC của Đài Loan, đã nổi lên, và các công ty không sở hữu nhà máy (fabless) chuyên về thiết kế như NVIDIA đã có bước tiến vượt bậc trong thị trường chip AI.

Intel, do bám chặt vào mô hình tích hợp theo chiều dọc, đã chậm thích ứng với sự thay đổi. Đặc biệt, hiệu năng và sự phổ biến áp đảo của GPU của NVIDIA trong thị trường chip AI đã trở thành một đòn giáng mạnh vào Intel. Mặc dù đã tung ra dòng sản phẩm "Gaudi", một loại máy gia tốc AI, nhưng nó không thể sánh bằng sự đa dụng và sự phát triển phần mềm của GPU, do đó không nhận được sự ủng hộ của thị trường.

Thử thách và thất bại của CEO Gelsinger: Giới hạn của chiến lược "IDM 2.0"

Pat Gelsinger, người nhậm chức CEO vào năm 2021, đã đưa ra chiến lược "IDM 2.0" nhằm mục đích phục hồi Intel. Đây có thể được coi là một mô hình lai kết hợp giữa tích hợp theo chiều dọc và phân công theo chiều ngang, bao gồm phát triển công nghệ sản xuất tiên tiến, tham gia vào lĩnh vực đúc và sự linh hoạt cho phép bộ phận sản phẩm sử dụng các nhà máy đúc của bên thứ ba.

Ông Gelsinger đã đầu tư một khoản tiền khổng lồ để nâng cao công nghệ sản xuất và mở rộng hoạt động đúc. Tuy nhiên, những nỗ lực này không được như mong muốn và dẫn đến khoản lỗ khổng lồ. Sự bất mãn của các nhà sản xuất PC và nhà cung cấp máy chủ, khách hàng của Intel, về sự suy giảm năng lực cạnh tranh của sản phẩm đã dẫn đến việc thay đổi CEO.

Con đường hồi sinh ngành công nghiệp bán dẫn Nhật Bản: Cơ hội trong phân công theo chiều ngang

Sự suy giảm của Intel và sự nổi lên của phân công theo chiều ngang là một cơ hội lớn cho ngành công nghiệp bán dẫn Nhật Bản. Các công ty Nhật Bản, từng thống trị thế giới với mô hình tích hợp theo chiều dọc, đã mất đi sức cạnh tranh quốc tế sau sự sụp đổ của bong bóng kinh tế và mâu thuẫn thương mại bán dẫn giữa Nhật Bản và Mỹ. Tuy nhiên, họ vẫn giữ được trình độ công nghệ cao trong một số lĩnh vực nhất định, chẳng hạn như vật liệu và thiết bị sản xuất.

Rapitas và các công ty Nhật Bản khác đang đẩy nhanh việc tham gia vào lĩnh vực đúc, nhằm mục tiêu thiết lập công nghệ sản xuất bán dẫn tiên tiến. Ví dụ về Intel cho thấy giới hạn của mô hình tích hợp theo chiều dọc và đồng thời gợi ý con đường phát triển trong phân công theo chiều ngang.

Các công ty Nhật Bản có thể lấy lại sức cạnh tranh quốc tế bằng cách phát huy thế mạnh của mình và làm rõ sự phân công vai trò trong phân công theo chiều ngang. Điều quan trọng là xây dựng hệ sinh thái bằng cách hợp tác với các công ty hàng đầu thế giới trong từng lĩnh vực, từ vật liệu, thiết bị sản xuất, thiết kế đến sản xuất.

Tóm lại: Biến đổi thay đổi thành cơ hội

Việc sa thải CEO của Intel tượng trưng cho một bước ngoặt lớn trong ngành công nghiệp bán dẫn. Sự chuyển đổi từ mô hình tích hợp theo chiều dọc sang phân công theo chiều ngang đang làm thay đổi toàn bộ cục diện ngành công nghiệp, tạo ra sự cạnh tranh và hợp tác mới.

Ngành công nghiệp bán dẫn Nhật Bản cần phải biến đổi thay đổi thành cơ hội, không bị ràng buộc bởi những thành công trong quá khứ. Bằng cách tận dụng tối đa thế mạnh của mình và tăng cường hợp tác toàn cầu trong xu hướng mới là phân công theo chiều ngang, ngành công nghiệp này vẫn có tiềm năng để hoạt động trở lại trên trường quốc tế.