Eisai's Alzheimer-medicijn 'Lecanemab' krijgt concurrentie: Lilly's 'Donanemab' bijna goedgekeurd

Eisai, dat vorig jaar na bijna 20 jaar een nieuw medicijn tegen de ziekte van Alzheimer ontwikkelde, krijgt na slechts een jaar te maken met een sterke concurrent.

De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) Advisory Committee adviseerde op 10 juni jl. unaniem om het medicijn tegen Alzheimer 'donanemab', ontwikkeld door het Amerikaanse farmaceutische bedrijf Eli Lilly, goed te keuren. De beslissing van de adviescommissie is niet juridisch bindend, maar de FDA volgt meestal het advies van de commissie, dus de kans is groot dat donanemab nog dit jaar in de Verenigde Staten en Japan op de markt komt. Dit betekent een snelle concurrentiestrijd voor Lecanemab, het medicijn tegen Alzheimer dat Eisai in 2023 op de markt bracht.

Het Britse marktonderzoeksbureau GlobalData voorspelt dat de omzet van de medicijnen van Eisai en Lilly in 2029 elk ongeveer 5 miljard dollar zal bedragen. Welk medicijn patiënten en artsen zullen kiezen, zal afhangen van de specifieke verschillen in kenmerken en de toekomstige verkoopstrategieën van beide bedrijven.

Beide medicijnen delen hetzelfde werkingsmechanisme: het verwijderen van het eiwit 'beta-amyloïde' dat zich in de hersenen ophoopt, om zo de progressie van Alzheimer te remmen. Er zijn echter verschillen in patiëntenlast, toediening en doelgroep.

Uit de tot nu toe uitgevoerde klinische studies blijkt dat donanemab van Lilly een iets hoger risico op bijwerkingen, zoals hersenbloedingen, met zich meebrengt. Bovendien is het alleen geschikt voor patiënten met een bepaald niveau van het eiwit 'tau' in de hersenen. Bij de klinische studies van donanemab werd het medicijn elke 4 weken toegediend en werd de toediening gestaakt zodra een bepaald niveau van effectiviteit werd bereikt.

Lecanemab van Eisai daarentegen moet elke 2 weken worden toegediend en het is nog niet duidelijk wanneer de toediening kan worden gestopt. Voor Eisai is Lecanemab een cruciale factor voor de toekomstige groei van het bedrijf. Het huidige belangrijkste product van Eisai is het kankermedicijn 'Lenvima', dat in 2023 ongeveer 40% van de totale omzet van Eisai van 741,8 miljard yen uitmaakte. Maar Lenvima zal in 2026 te maken krijgen met het verlopen van het octrooi, waarna generieke medicijnen waarschijnlijk op de markt zullen komen. Het medicijn tegen Alzheimer, Lecanemab, wordt gezien als de 'opvolger' van Lenvima en wordt verwacht dat het de periode na het verlopen van het octrooi zal overbruggen.

Het Japanse National Center for Geriatrics and Gerontology (NCGG) biedt ook informatie over donanemab van Lilly. Het NCGG wijst op de grote kans dat donanemab de amyloïde plaques in de hersenen effectief kan verwijderen. In 2021 vroeg Lilly een spoedgoedkeuring aan bij de FDA op basis van de resultaten van een fase 2 klinische studie ('TRAILBLAZER-ALZ'), waarin de veiligheid en werkzaamheid van donanemab werden onderzocht. De FDA weigerde de spoedgoedkeuring echter in januari 2023. Dit kwam doordat er onvoldoende gegevens beschikbaar waren, namelijk 'gegevens van ten minste 100 patiënten die minimaal 12 maanden lang donanemab hadden gebruikt' om de veiligheid van donanemab te kunnen vaststellen. De FDA uitte echter geen bezorgdheid over de werkzaamheid van donanemab.

Lilly zette de klinische fase 3-studie voort om de benodigde gegevens te verzamelen en diende in juli 2023 een aanvraag voor volledige goedkeuring in bij de FDA. In september van hetzelfde jaar diende het bedrijf ook een aanvraag in bij het Japanse Ministerie van Volksgezondheid, Arbeid en Welzijn.

Een verschil tussen Lecanemab en donanemab is het type amyloïde-beta-aggregaten waaraan ze binden. Lecanemab bindt aan zowel 'protofibrillen', een intermediair type amyloïde-beta-aggregaat, als aan grotere amyloïde plaques. Donanemab bindt daarentegen selectief aan amyloïde plaques die zich in de hersenen hebben opgehoopt en na verloop van tijd een 'pyroglutamylering' (Pyroglutamate) markering hebben gekregen. Dit verschil kan een van de redenen zijn waarom donanemab de in de hersenen opgehoopte amyloïde plaques effectiever verwijdert. Omgekeerd is het mogelijk dat Lecanemab effectiever bindt aan en verwijdert amyloïde plaques in het beginstadium van de opeenhoping in de hersenen.

Op dit moment wordt de aanvraag voor goedkeuring van donanemab in de Verenigde Staten en Japan beoordeeld en moeten we de resultaten afwachten. Maar als we de kenmerken van Lecanemab en donanemab goed begrijpen en beide antilichaamgeneesmiddelen op de juiste manier gebruiken, is het mogelijk om de dosering, duur en kosten te verlagen en tegelijkertijd de veiligheid en werkzaamheid te verbeteren. Verder onderzoek is echter nodig.